Το παρόν πρόγραμμα εντάσσεται στον κύκλο «Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ: Κοινωνική
Συναίσθηση και Ευθύνη», πιο συγκεκριμένα στην επιμέρους θεματική ενότητα της
προώθησης του αλληλοσεβασμού και της διαφορετικότητας και απευθύνεται σε μαθητές
και μαθήτριες νηπιαγωγείου. Σκοπός του προγράμματος είναι να προωθήσει το σεβασμό στον Εαυτόν και στον
Άλλον καθώς και την έννοια και την αξία της διαφορετικότητας. Η καλύτερη κατανόηση του
εαυτού μας και του άλλου δίπλα μας γίνεται μέσα από εμπειρίες. Όσο πιο νωρίς
επεξεργαστεί ένα παιδί τις έννοιες της διαφορετικότητας και του σεβασμού και βιώσει
αντίστοιχες εμπειρίες, τόσο πιο αποτελεσματικά θα καλλιεργήσει δεξιότητες που θα κάνουν
το σεβασμό πράξη και τρόπο ζωής. Σύμφωνα με τον Dewey (2005, 22) «η εμπειρία είναι το
αποτέλεσμα της επίδρασης ενός οργανισμού με το περιβάλλον του […] είναι μια
μεταμόρφωση της αλληλεπίδρασης στη συμμετοχή και την επικοινωνία». Επομένως, είναι όφελος για τα παιδιά προσχολικής
ηλικίας να εμπλακούν σε εργαστήρια προώθησης του αλληλοσεβασμού και της
διαφορετικότητας.
Οι στόχοι του προγράμματος προσδιορίζονται βάσει των Δεξιοτήτων του 21ου αιώνα
και πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με τις εξής κατηγορίες: Δεξιότητες Μάθησης, Δεξιότητες
Ζωής, Δεξιότητες του Νου και Δεξιότητες της Τεχνολογίας και της Επιστήμης. Στα
προτεινόμενα εργαστήρια δίνεται κυρίως έμφαση στις δεξιότητες της κοινωνικής ζωής, στις
ρουτίνες σκέψεις και αναστοχασμού και στην παραγωγική μάθηση μέσω των Τεχνών και της
δημιουργικότητας. Επιδιώκεται τα παιδιά να κατακτήσουν γνώσεις, να καλλιεργήσουν
δεξιότητες και να αναπτύξουν στάσεις σεβασμού στη διαφορετικότητα στον καθημερινό
τρόπο ζωής και τη συμπεριφορά τους.
Το εργαστήριο ξεκινάει με βασικό του στόχο την ευαισθητοποίηση και τη συγκρότηση της ομάδας. Τα παιδιά κινούνται ελεύθερα και απελευθερώνουν το σώμα και τη σκέψη τους. Αρχικά, χωρίς μουσική, τα παιδιά περπατούν ελεύθερα στο χώρο και με ένα χτύπημα σταματούν και κάνουν μια αστεία πόζα. Στη συνέχεια με απαλή μουσική περπατούν στο χώρο και μόλις σταματήσει η μουσική, η νηπιαγωγός αγγίζει ένα παιδί το οποίο πρέπει να πει το όνομα του και να κάνει μια κίνηση. Η υπόλοιπη ομάδα πρέπει
να επαναλάβει το όνομα του παιδιού και να κάνει την κίνηση που έκανε. Το παιχνίδι συνεχίστηκε μέχρι να κάνουν όλα τα παιδιά.
Στην επόμενη δραστηριότητα ο στόχος είναι να δοθεί έμφαση στα αντανακλαστικά και στο ζέσταμα του σώματος, τα οποία
είναι στοιχεία που βοηθούν στην προετοιμασία της ομάδας. Επιπλέον, να αναφερθούν στην
ομάδα χαρακτηριστικά γνωρίσματα διαφόρων μελών της.
Τα παιδιά χορεύουν σε κύκλο με μουσική. Μόλις σταματήσει η μουσική η νηπιαγωγός λέει στα " να κάνουν ένα βήμα μπροστά όσοι φοράνε κάτι κόκκινο". Στη συνέχεια διαλέγει ένα παιδί για να κάνει το ίδιο. Για παράδειγμα μπορεί το παιδί να πει «να σηκωθούν όλοι όσοι έχουν αθλητικά παπούτσια». Το παιχνίδι συνεχίζεται μέχρι να πουν όλα τα παιδιά.
«Το δέντρο της φιλίας »
Στη δραστηριότητα αυτή ο στόχος είναι το δέσιμο της ομάδας και να καταλάβουν τα παιδιά ότι είναι όλα μέλη μιας ομάδας που πρέπει να συνεργαστούν για να επιτύχουν τον σκοπό τους.
Συζητάμε με τα παιδιά για τα παιχνίδια που παίξαμε πριν και τί κερδίσαμε από αυτά.
Καταλήξαμε ότι τα παιχνίδια αυτά μας βοήθησαν να γνωριστούμε καλύτερα και να γίνουμε όλοι φίλοι. Έτσι αποφασίσαμε να φτιάξουμε το δέντρο της φιλίας!!!
Μοιράζουμε στα παιδιά τα Α4, τους μαρκαδόρους και τα ψαλίδια. Τα παιδιά κάνουν το περίγραμμα του χεριού τους και μέσα σε αυτό ζωγραφίζουν κάτι που τους αρέσει. Κατόπιν, το κόβουν περιμετρικά και περιμένουν όλη την ομάδα να τελειώσει.
Στη συνέχεια, στο κέντρο του κύκλου τοποθετούμε στο πάτωμα το χαρτί με το
δέντρο όπως το έχουμε σκιτσάρει και τα παιδιά καλούνται ένα ένα να τοποθετήσουν το χεράκι τους συμπληρώνοντας με αυτό τα γυμνά κλαδιά
του δέντρου. Καθώς συμπληρώνουν τα κλαδιά του δέντρου με την παλάμη τους λένε ποιος
είναι και τι του αρέσει.
Στόχος της συγκεκριμένης δραστηριότητας είναι να συμφωνηθούν και να καταγραφούν οι
κανόνες εύρυθμης λειτουργίας της Ομάδας.
Στην Ολομέλεια συζητήσαμε και συμφωνήσουμε ότι καλό θα ήταν να σκεφτούμε κανόνες καλής λειτουργίας της ομάδας μας μιας και οι κανόνες υπάρχουν για να μας κάνουν χαρούμενους. Έτσι τα παιδιά πρότειναν τις ιδέες τους μαζί με τη βοήθεια και των νηπιαγωγών και στη συνέχεια κάθε παιδί ζωγράφισε τον κανόνα που ήθελε σε ένα μικρό χαρτάκι. Ύστερα συμφωνήσαμε όλοι μαζί να φτιάξουμε τον Άκη τον Κανονάκη και να τον " ντύσουμε" με τους κανόνες που φτιάξαμε!!!
Οι επόμενες δραστηριότητες έχουν ως στόχο αφενός την αναγνώριση θετικών ιδιοτήτων
που διαθέτουν τα ίδια τα παιδιά για τον εαυτό τους έτσι ώστε να
αναπτύξουν μία θετική εικόνα για τον εαυτό τους και αφετέρου την αναγνώριση θετικών
χαρακτηριστικών που βλέπουν και θαυμάζουν στους άλλους. Αφού φτιάξαμε το δέντρο της φιλίας και τον Άκη Κανονάκη με τους κανόνες του, βάζουμε μουσική και προτρέπουμε τα
παιδιά να σηκωθούν για να χορέψουν σύμφωνα με τη διάθεση που τους προκαλεί η μουσική.
Κατά τη διάρκεια της μουσικής, δίνουμε οδηγία πως όταν σταματήσει η μουσική ακουμπάμε τις πλάτες μας ή ακουμπάμε ο ένας τα μαλλιά του άλλου κτλ. Στη συνέχεια, αλλάζουμε μουσικό κομμάτι και ενώ τα παιδιά περπατούν ελεύθερα στο χώρο, μόλις σταματήσει η μουσική η νηπιαγωγός αγγίζει ένα παιδί και αυτό θα πρέπει να πει στην ομάδα κάτι που του αρέσει στον εαυτό του. Το παιχνίδι συνεχίζεται μέχρι να πουν όλα τα παιδιά. Αυτά που είπαν τα παιδιά ήταν πραγματικά εντυπωσιακά! Μερικά από αυτά είναι τα εξής:
" Μου αρέσει που κάνω ποδήλατο χωρίς βοηθητικές",
" Μου αρέσει που κοιμάμαι μόνη μου",
" Μου αρέσει που ξέρω να φτιάχνω καραβάκια από χαρτί "κτλ.
Στη συνέχεια τα παιδιά είπαν κάτι που θαυμάζουν στον ή στην φίλη τους και φυσικά ζωγραφίσαμε όλες τις ιδέες μας!
Εισαγωγή στην έννοια της διαφορετικότητας διαβάζοντας το αγαπημένο μας παραμύθι
" Έλμερ, ο παρδαλός ελέφαντας"
Διαβάσαμε το παραμύθι, μιλήσαμε για τις ομοιότητες και τις διαφορές του Έλμερ με τους υπόλοιπους ελέφαντες και τον ζωγραφίσαμε.
Στη συνέχεια μιλήσαμε και για τις δικές μας ομοιότητες και διαφορές με τους συμμαθητές μας και καταλήξαμε ότι όλοι είμαστε ίδιοι αλλά και διαφορετικοί.
Ύστερα ρωτήσαμε τα παιδιά τί είναι πιο ωραίο, να είμαστε όλοι ίδιοι ή να είμαστε διαφορετικοί. Τους ζητήσαμε να μην απαντήσουν αμέσως. Στη συνέχεια δώσαμε στα παιδιά 2 λουλούδια φωτοτυπία. Οι οδηγίες ήταν να ζωγραφίσουν το ένα πολύχρωμο και το άλλο με καφέ χρώμα.
Ρωτήσαμε τα παιδιά ποια ανθοδέσμη τους άρεσε περισσότερο και η πολύχρωμη ανθοδέσμη βγήκε νικήτρια. Ξανακάναμε την ερώτηση στα παιδιά για τον αν είναι καλύτερο να είμαστε ίδιοι ή διαφορετικοί κι εκείνα απάντησαν ότι είναι καλύτερο να είμαστε διαφορετικοί. Αν είμασταν όλοι ίδιοι θα ήταν πολύ βαρετό είπαν τα περισσότερα παιδιά.
Διαβάσαμε ένα εξαιρετικό παραμύθι που μιλά για την διαφορετικότητα και την αποδοχή με τίτλο "Ερυθρούλης το κόκκινο αστέρι"
Στη συνέχεια ζωγραφίσαμε το δικό μας εξώφυλλο για το παραμύθι